19. yüzyıla damga vurmuş 1843 doğumlu Adelina Patti; Rossini, Verdi, Wagner, Çaykovski, Wolf, Anton gibi birçok bestekarın en sevdiği sopranolardan biriydi. Hatta Verdi ve Çaykovski onu en büyük şarkıcı ilan etmişti.
Günümüzde biçim değiştirerek başkalaşmış "Bel Canto" geleneğinin muhtemelen kayda alınmış muhtemelen en safkan şarkıcısıdır ayrıca. Geçmiş bestecilerin yer yer sözünü ettiği "Bel Canto" geleneği aslında modern normlarda yeniden yaratılan gelenekle alakasızdır.
Gerçek yağ gibi akışkan legatolarla kurulan çok uzun melodik hatlar ve net ifadeler, konuşmadaki gibi değişkenler (konuşurken konuya bağlı olarak vurgumuz, tonumuz, dinamiğimiz, ritmimiz değişir; bugünün anlayışından farklıdır), eşlikçinin zamanı ölçü içinde korumasına güvenilerek sağlanan ritmik dalgalanmalar ve özgürlük, metnin her unsurda çok etkili olması, telaffuzun çok temiz olması, çok geniş dinamik kontrastlar değil küçük dinamik ölçekteki dinamik zenginlik (Patti'nin pianissimo-mezzo arasındaki dinamik aralığı çok geniş), ağırlıklı olarak "bağırmadan" üretilen soft ve güzel bir vokal tonu. Henüz çok büyük salonlar, mikrofonlar ve çoğunluk zevki için değişmek zorunda kalmamış bir operatik anlayışın ürünüydü tüm bunlar.
Kayıtlarını dinledikten sonra bu "Bel Canto" ile özdeşleşen özellikleri en doğal ve doğru biçimde içinde barındırdığını düşünmüştüm. Sonrasında belli bilgilerle de bu hissiyatım ve tespitimde yanılmadığımı gördüm, zira bu ekolü en iyi bilenlerden Rossini, Patti'nin bu "gerçek şarkıcılığın" son temsilcisi olduğuna inanıyordu.
Yine Patti'nin Bellini kayıtlarını dinlediğimde (özellikle "Ah, non credea mirarti" Chopin'in öğrencisiyle çalışmış bazı piyanistlerin sağ el melodik çizgileri legatoyla uzun hatlarla ele alışına, trillerini ne kadar benzediğini fark emtiştim (özellikle Vladimir de Pachmann, Alfred Cortot ve Moriz Rosenthal'ın Chopin kayıtlarıyla birçok benzerlik söz konusudur). Bu tesadüf değil çünkü Patti'nin hem kayınpederi, hem hocası hem de piyano eşlikçisi olan Maurice Strakosch, Chopin'in en büyük rol modellerinden biri olan ve Bellini'nin de favorilerinden soprano Giuditta Pasta'nın öğrencisi ve eşilikçisiydi. Pasta'dan gördüklerinin önemli bir kısmını aktarmış ve Patti'yi yönlendirmişti. Bellini kayıtlarının yanı sıra Mozart'ın "Voi che sapete" ve Gounod’un Faust operasından "Air des bijoux" aryası gibi harika kimi kayıtları vardır yaşına karşın.
Bu makale cidden harika. Adelina Patti gibi eski usul sopranolar hakkında çok bilgilendirici olmuş. Bel canto gibi günümüz klasik müzik anlayışıyla unutulmuş kavramları bize hatırlatmasıyla Adelina Patti kayıtlarına sahip olduğumuz için çok şanslıyız bence. Makalenin genel itibariyle konu dışına çıkmadan soprano çevresinde tonlarca kıyaslamalarla dolu olmaması (bir referans ;)) da güzel ve yerinde. Bu harika sopranoyu tozlu sayfalarından çıkarıp makalelere yer edindirdiğiniz için teşekkürler!